We wczesnych godzinach rannych w środę 18.10.2023 r. 40 osób z Oddziału Tarnowskiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich wyruszyło do Jaworzna celem zapoznania się z systemem energetycznym i rozwiązaniami technicznymi Elektrowni Jaworzno III Blok 910 MW.
Po przybyciu na miejsce przedstawiciele TAURON Wytwarzanie krótko przedstawili historię budowy bloku, jego uruchomienia oraz parametry techniczne.
Spotkanie z Dyrekcją Elektrowni Jaworzno
Elektrownię budowano w latach 2014-2020 i oddano do użytkowania w listopadzie 2020 r. Jest to najnowocześniejsza jednostka tego typu w Polskim Systemie Energetycznym. Uruchomienie bloku 910 MW nie odbyło się bez problemów technicznych, ale usterki były sukcesywnie eliminowane.
Nasza grupa wraz z przewodnikiem – przedstawicielem Tauron Wytwarzanie kolejno zwiedzała poszczególne segmenty elektrowni.
Widok Elektrowni Jaworzno
Blok 910 MW składa się z pięciu głównych elementów: wyprowadzenia mocy, maszynowni, kotłowni, chłodni kominowej oraz układu nawęglania.
Wyprowadzenie mocy z generatorów odbywa się na napięciu 27 kVza pośrednictwem transformatorów blokowych 3×355 MVA o wadze 3 x 270 ton.
Z zacisków generatora płynie prąd szynoprzewodami do trzech jednofazowych transformatorów blokowych, od transformatorów linią napowietrzną 400 kV do rozdzielni. Generator jest zsynchronizowany z siecią przesyłową na wyłączniku generatorowym 27 kV lub wyłączniku blokowym na napięciu 400 kV.
Maszynownia ma wysokość 43,1 m i mieści generator o mocy 910MW. Długość turbozespołu 55,5 m, waga generatora 461 ton a obroty turbiny to 3000 obr/min. Turbina jest typu kondensacyjnego na parametry nadkrytyczne o reakcyjnej konstrukcji układu przepływowego i składa się z: jednoprzepływowej części wysokoprężnej, dwuprzewodowej części średnioprężnej oraz trzech dwuprzepływowych części niskoprężnych.
Hala generatora
Kocioł o mocy 910 MVA posiada palenisko pyłowe, łączna długość rur użytych do budowy kotła wyniosła około 800 km , opalany węglem kamiennym z jednym wtórnym przegrzewaniem pary. Para generowana w kotle zasila turbinę kondensacyjną w układzie blokowym. Spaliny z kotła po ich oczyszczeniu poprzez instalację odazotowania , odpylenie w elektrofiltrze i instalację odsiarczania metodą mokrą , odprowadzane są do otoczenia przez chłodnię kominową mokrą.
Chłodnia kominowa ma wysokość 180 m, szerokość przy podstawie 144 m oraz średnica wylotowa 82 m. Zadaniem chłodni jest schłodzenie strumienia wody chłodzącej dopływającej ze skraplacza turbiny poprzez oddanie ciepła do atmosfery. Poprzez chłodnię odprowadzane są również spaliny z kotła, poddane uprzednio procesowi mokrego odsiarczania w blokowej instalacji odsiarczania spalin.
Widok na chłodnię kominową
Podstawowym paliwem bloku jest węgiel kamienny mielony w pył węglowy w pięciu młynach. Zużycie węgla przy pracy kotła z maksymalną mocą wynosi
do 2500 000 ton rocznie. Sprawność brutto elektrowni to 49,5 % a Sprawność netto elektrowni to 45,9 %. Szacunkowa produkcja energii elektrycznej
6,5 TWh / rok. Przy dużej generacji OZE w ciągu dnia elektrownia pracuje z ograniczoną mocą do 40 % zużywając około 3000 ton węgla na dobę. W omawianym bloku 910 MW zastosowane technologie i instalacje ochrony środowiska pozwolą wypełniać najbardziej rygorystyczne normy. W porównaniu z wycofywanymi
z eksploatacji blokami klasy 120 MW, sprawność nowego bloku jest znacząco wyższa, a emisje SO2 (dwutlenek siarki) i NOx (tlenek azotu) niższe o ponad 80 %, natomiast emisja CO2 (dwutlenek węgla) jest mniejsza o ponad 30 %.
tekst Leszek Doroż
foto Janusz Onak
